De opkomst van de freelancer economie

Leestijd: 7½  minuut | Verschenen in Hays Journal 12

Voor veel mensen is freelancen het ultieme carrièredoel. Je eigen opdrachten, werkdruk en werkuren bepalen kan een levensstijl zijn om van te dromen. En het lijkt erop dat een toenemend aantal professionals niet meer kiest voor een vast dienstverband.

Volgens het Centraal Plan Bureau groeide het aantal zelfstandigen in ons land van 839.000 in 2013 tot 1.020.000 in het tweede kwartaal van 2016. Dit komt neer op 8% van de totale beroepsbevolking van Nederland. Dit in vergelijking met 24,7% van de werkenden in Italië, 14,6% in België, 11,5% in Frankrijk, 11% in Duitsland, 15,2% in het Verenigd Koninkrijk en 8,9% in Denemarken, aldus The World Bank. Een onderzoek in 2015 in opdracht van de Freelancers Union in de Verenigde Staten toonde aan dat freelancers momenteel rond de 34% van de Amerikaanse beroepsbevolking vertegenwoordigen. De voorspellingen rond dit cijfer zijn dat deze zal toenemen tot 40% in 2020.

Maar welke factoren hebben er voor gezorgd dat mensen de sprong wagen naar het leven als freelancer?

Wederzijdse voordelen van een freelancer economie

Julia Kermode, CEO van Freelancer & Contractor Services Association, gelooft dat het Verenigd Koninkrijk deels een freelancer economie aan het ontwikkelen is, door haar flexibele werkcondities en ondernemerscultuur. Ze zegt dat het verkiezen van freelancen boven een permanente carrièreroute, voor veel mensen een “fantastische levenskeuze” is, maar waarschuwt dat het niet voor iedereen is weggelegd.

“Het is enorm positief wanneer mensen het talent hebben om te werken als freelancer, en bedrijven vaardigheden kunnen inhuren wanneer dat nodig is,” zegt ze. “Maar niet iedereen is geschikt voor freelancen. Je moet een zelfstarter zijn, iemand die proactief naar de volgende opdracht zoekt, terwijl je druk bent met je huidige klanten. Je inkomen kan fluctueren, dus daarvoor is een plan nodig.”

Er kunnen voordelen zijn voor bedrijven. In veel landen wordt de groei van freelancen kracht bij gezet door een toename van projectmatig werken. Dit is zeker zo in de media, bouw, secretariele en technische sectoren, welke een lange traditie hebben in het gebruik van freelancers en contractors. Er zijn ook significante toenames geweest in het aantal bedrijven en werkenden in creatieve en culturele sectoren.

Professor Andrew Burke is decaan van de Trinity Business School in Dublin en voorzitter van de freelance-denktank in London, Centre for Research on Self-Employment. Hij zegt dat de groei in innovatiegedreven economieën, alsmede een toename van werkgevers die flexibele toegang tot kernvaardigheden nodig hebben, de wereldwijde toename van freelancen veroorzaken. “Van de bouw tot en met de filmindustrie, we zien organisaties in uiteenlopende sectoren het specialisme aanboren wanneer zij die nodig hebben.”

Veel organisaties worden aangetrokken door de snelheid van inhuren en de snelheid waarmee werk kan worden afgerond, wanneer de juiste vaardigheden worden aangewend. Helena Santos is Senior HR Manager Asia Pacific en Global GRBP van de IT en Finance divisie van het Internationaal Baccalaureaat in Singapore. Zij zegt dat IT contractors in grote getalen worden ingehuurd om opdrachten binnen strakke deadlines af te kunnen ronden.
 

“GEBUIK MAKEN VAN CONTRACTORS STELT ELKE ORGANISATIE IN STAAT OP PROJECT-PER-PROJECT TE BUDGETTEREN" - Helena Santos, International Baccalaureate in Singapore

“Ik heb contractors in dienst die in verschillende gebieden van business intelligence werken aan nieuwe IT platformen en applicaties. Gebruik maken van contractors stelt elke organisatie in staat om perproject te budgetteren en de vaardigheden enkel in te huren voor de periode waarbinnen ze nodig zijn, hetgeen erg belangrijk is wanneer we kijken naar het beheren van IT kosten.” Ze voegt toe dat, hoewel bedrijven onder druk staan om hun vaste personeelsbestand te beheersen, ze nog steeds mensen nodig hebben met de vaardigheid om projecten af te ronden en new business te ondersteunen. En dat terwijl er niet voldoende tijd is om vast personeel te werven en selecteren.

Burke zegt dat, terwijl recruitment en interne wervingskosten kunnen worden verminderd door het gebruik van freelancers, hun dagelijkse vergoeding opgeteld waarschijnlijk hoger is dan voor vast personeel. Echter, besparingen kunnen nog steeds worden gedaan: “Het gaat er niet om mensen goedkoop binnen te krijgen, maar om geld te besparen door mensen niet op de loonlijst te hebben wanneer ze niet nodig zijn.”

Kosten kunnen nog verder worden beperkt door het mogelijk te maken op een andere locatie te werken. De rol van technologie in de opkomst van freelancers kan niet worden onderschat. Iedereen kan heden ten dagen overal werken, en social media is een belangrijk middel geworden om nieuwe klanten te vinden, en voor werkgevers om freelancers te vinden.

Geschiktheid testen

Sommige freelancers zullen mogelijk, na een tijdje als zelfstandige te hebben gewerkt, weer willen terugkeren naar vast werk. Maar de route terug is niet altijd voor de hand liggend. Soms moeten diegenen met een lange freelance historie een werkgever overtuigen dat ze loyaal zullen zijn, en dat ze echt graag willen werken voor die organisatie. In andere gevallen kan een eerste initiële indiensttreding op freelance basis een goede kans zijn om de geschiktheid binnen een bedrijf voor zowel de werkgever als de werknemer te testen.

Home Group is een social enterprise en goed doel in het Verenigd Koninkrijk, met een jaarlijkse omzet van meer dan 325 miljoen pond. Ongeveer 10% van haar nationale personeelsbestand bestaat uit freelancers. Daarbij moet de organisatie sociale en commerciële druk balanceren. Veel mensen die starten als freelancer eindigen in vaste posities.

“Het creëert een trechter van talenten voor HR en is een beetje try before you buy. We krijgen iemands bekwaamheden te zien en de waarde die ze toevoegen”, zegt HR & Development Director Susan Coulson. Zij is voormalig Head of Learning bij Barclaycard en National Learning Director & Development Manager bij T-Mobile. Zij zegt dat het belangrijk is dat freelancers passen bij de cultuur van de organisatie.

“Passen bij de cultuur is van vitaal belang, maar we moeten compromissen sluiten wanneer specifieke technische vaardigheden nodig zijn,” zegt zij. “We hebben mensen nodig met specialistische IT kennis en we gebruiken freelancers en contractors via bureaus om frontline en backoffice functies op verschillende projecten te vervullen.”

Een andere dynamiek

Freelancers inhuren gaat niet zonder risico. Het kan betekenen dat het moeilijker is om het niveau dat u verlangt gegarandeerd te krijgen. Dit kan betekenen dat micro-management nodig is. Het is niet aannemelijk dat freelancers net zo betrokken zijn bij uw merk en cultuur als het vaste personeel.

Er zijn ook administratieve uitdagingen. Voor kleinere bedrijven kan het een nachtmerrie zijn om backoffice processen, zoals een betalingssysteem op te zetten. Alle freelancers zouden gevraagd moeten worden om een contract te ondertekenen om intellectueel eigendom te beschermen en hen ervan te weerhouden een klant direct te benaderen. Werkgevers moeten ook hun wettelijke verplichting richting de freelancer begrijpen. Deze kunnen verantwoordelijkheden op het gebied van gezondheid en veiligheid omvatten, waar zij ook werken.

"Ook al zijn we ons ervan bewust dat belasting en werkgevers wet- en regelgeving per land verschilt bij het inhuren van freelancers, behandel ik iedereen op kantoor op dezelfde manier. Of ze nu vast of freelance zijn, iedereen vertegenwoordigt ons merk. Ik ben ervan voertuigd dat je contractors moet betrekken in wat jij probeert te bereiken,” zegt Santos. “Er moet geen enkel onderscheid zijn in HR beleid."

Dit betekent ook zorgvuldig management van het personeel dat met hen samenwerkt. “Veel contractors houden ervan om hun uren naar eigen inzicht in te delen, dus wanneer een fulltime personeelslid om meer flexibiliteit vraagt, dan proberen we zo vaak mogelijk ‘ja’ te zeggen,” zegt Coulson. “We moeten mensen er soms wel aan helpen herinneren dat de freelancers niet dezelfde betaalde vakantie genieten of ziektedagen zoals leden van het vaste personeelsbestand dat doen, die op hun beurt weer jaloers kunnen zijn op andermans flexibiliteit.”
 

"FREELANCERS WORDEN IN VEEL SECTOREN OOK GEWORVEN OM NIEUWE PRODUCTEN TE ONTWIKKELEN EN TE TESTEN" - Andrew Burke, Trinity Business School

Burke zegt dat de freelance-recruitmentstrategie het beste werkt wanneer de mensen die een organisatie binnenkomen, vaardigheden hebben die een aanvulling vormen op de al bestaande kwaliteiten binnen het team.

“Er zijn veel kortetermijnprojecten waarin werkgevers de vaste werknemers niet willen afleiden van kun kernactiviteiten,” zegt Burke. “Freelancers worden in veel sectoren ook geworven om nieuwe producten te ontwikkelen en te testen. Als een lancering goed gaat en het nieuwe product of dienst zichzelf heeft bewezen, dan worden freelancers doorgaans vervangen door werknemers, en wordt de innovatie geïntegreerd in het bedrijf.

De freelancemarkt kan cyclisch zijn; iedereen lijkt freelancer te willen zijn gedurende hoogconjunctuur, maar tijdens een economische crisis blijven mensen, voor het gevoel van zekerheid, liever in vaste dienst. Santos voegt toe dat er ook verandering in beschikbaarheid van verschillende generaties kan zijn. Zij verwacht dat veel jonge mensen in Singapore de komende jaren liever een vaste baan kiezen dan een freelance carrière. Zij zegt dat veel Millennials een stabiel inkomen willen, maar zij willen wel werken voor bedrijven die een goede werk-privébalans bieden. “Mensen in Singapore neigen naar de voorkeur voor een vaste baan, alhoewel dit iets anders is wanneer het gaat om IT, omdat de verdiensten daar zo goed zijn.”

De markt voor freelancers is de afgelopen 50 jaar enorm veranderd en veel zelfstandigen hebben vandaag de dag een sterke onderhandelingspositie. “In de zestigerjaren waren freelancers mensen die heel graag medewerker wilden zijn, terwijl werkgevers het gebruik van freelancers vaak wilden voorkomen,” zegt Burke. “Vandaag de dag waarderen beide kanten de voordelen en de meeste freelancers geven de voorkeur aan deze vorm van werken. Voor hen gaat het niet om het geld, maar om een groter gevoel van voldoening in een projectmatige wereld.”

Santos concludeert dat organisaties zich in de toekomst richten op een betere balans tussen vast personeel en freelancers. Kernfuncties in een bedrijf, die afhankelijk zijn van strategisch denkende en operationeel leidende mensen, zullen vast zijn. Terwijl veel andere rollen worden vervuld door medewerkers die werken op een freelance basis. Ze zegt, “Met freelancen bepaal je je eigen carrière, maar je hebt wel een ondernemersmentaliteit nodig om te begrijpen dat de waarde die je met je meebrengt, het werk is dat je doet en niet de uren die je werkt."