Zingeving - een gezamelijk doel

​​​​​​​Leestijd: 6 minuten | Verschenen in Hays Journal 12

"Wat motiveert mensen?" Deze vraag is absoluut niet nieuw. In de 19de en 20ste eeuw was de visie daarop vrij paternalistisch: geef de werknemers goede voordelen en zorg, en ze leveren in ruil hard werk en zullen loyaal zijn. Maar met steeds meer keuze wat betreft werkplek, komt loyaliteit aan een bedrijf steeds vaker ter sprake. Daarom moeten organisaties opnieuw nagaan over hoe ze het tekort aan betrokkenheid van werknemers zullen aanpakken.

“Werknemers zien bepaalde aspecten van de arbeidsovereenkomst, zoals bedrijfsvoordelen, als basis”, zegt Helen Rosethorn, van het internationale consultancybedrijf Prophet. “Ze geven steeds meer om de cultuur van een bedrijf en waar een werkgever voor staat. Essentieel hierin zijn zingeving en, vooral, waarden.”

"EMPLOYEES NOW CARE MORE ABOUT WHAT THEIR EMPLOYER STANDS FOR" - Helen Rosethorn, Prophet

Een studie door Deloitte toonde aan dat organisaties die gewerkt hebben aan zo’n cultuur van zingeving en verder kijken dan louter winst, beter presteren dan anderen. Echter bleek ook dat de meeste leidinggevenden en werknemers van mening zijn dat bedrijven te weinig doen om zo’n cultuur te creëren.

“Een cultuur bestaat op elke werkplek, of die nu gemanaged is of niet”, aldus professor Mark Smith, van de Grenoble Ecole de Management. “Als de cultuur wél gemanaged wordt, kan dit helpen om de inzet van de werknemers in de richting van een gemeenschappelijk doel te leiden. Dan wordt het een soort van ongeschreven regel waardoor werknemers weten wat van hen verwacht wordt. Als je die cultuur dan ook linkt aan het doel van het bedrijf, zoals een goede dienstverlening bieden, nieuwe oplossingen zoeken en geld inzamelen voor het goede doel, kan dat die regel nog versterken.”

Betekent dit dat werknemers die begrijpen waar ze naartoe werken ook een grotere mate van zingeving ervaren? “Ik denk dat we allemaal een gevoel van zingeving nodig hebben in ons dagelijkse leven”, aldus Smith. “Daarvoor komen we uit bed in de ochtend. Als een bedrijf dat kan benutten en dat kan linken aan haar rol, dan kan het daar voordeel uit halen. Of het nu is in de vorm van beter burgerschap of het aantal werknemers dat overweegt te stoppen met de baan verlagen, en meer werknemerstevredenheid.”

Intergenerationele focus

Er heerst een trend die betekenis op het werk en een organisatorische zingeving toeschrijft aan de millennials. Maar dat is niet het geval. De conciërge van NASA die tijdens het dweilen tegen president Kennedy zei dat hij hielp mensen op de maan te zetten, wordt vaak aangehaald als voorbeeld van inzet dankzij zingeving. Een onderzoek van een aantal jaar geleden toonde aan dat het geven van een doel via bewustwording, essentieel was voor een goed presterend bedrijf. Het onderzoek omvatte verschillende generaties werknemers.

Toch zou er een generatietrend kunnen zijn in zingeving, aldus dr. Chia-Huei Wu van de London School of Economics, gestimuleerd door de moderne, flexibele werkplekken en slimme technologie. “De jongere generatie heeft, in vergelijking met oudere generaties, meer kansen gehad om een omgeving te ontdekken en te creëren die hun ideeën steunt, omdat de werkomgeving nu veel flexibeler is. Technologische ontwikkelingen hebben mensen ook toegestaan om een plek te vinden, virtueel of in de echte wereld, die hun waarden en interesses steunt.”

Doelen stellen

Werknemers moeten eerst begrijpen waar ze naartoe werken en wat dat gedeelde doel is. Daarbij moeten ze de redenen achter specifieke taken kennen, die zowel intern (persoonlijk) als extern kunnen zijn.

“Werknemers kunnen sterke externe redenen vinden voor hun inzet, zoals financiële beloningen, of sterke interne redenen zoals geloof in het doel van hun werk”, aldus dr. Wu. “De kans op een groter gevoel van zingeving is groter als werknemers over interne redenen beschikken om hun werk te doen, omdat die minder snel veranderen. Bovendien zijn interne redenen bepalend voor hoe werknemers zichzelf zien en definiëren, op of buiten de werkvloer.”

"PEOPLE ALWAYS WANT TO FEEL VALUED FOR THE JOB THEY ARE DOING" - Laurence Halabut, Toyota Financial Services

Toyota Financial Services in Australië is één van de organisaties die zijn voordeel heeft gehaald uit een duidelijk gedefinieerde en authentieke zingeving, gedreven door de verstandhouding die het bedrijf heeft met de gemeenschap. De laatste drie jaar zag het bedrijf de betrokkenheid van haar personeel jaarlijks 5% stijgen, tot 85% op dit moment. Volgens de HR-directeur Laurence Halabut is dat een uitzonderlijk resultaat voor een financieel bedrijf.

“Wat echt belangrijk is wanneer je het hebt over zingeving is dat de mensen zich niet alleen verbonden voelen bij wat ze op het werk doen, maar ook bij wat we betekenen voor de gemeenschap”, aldus Halabut. “En als we de toegenomen betrokkenheid bekijken, zijn we op de goede weg.”

“Mensen willen zich gewaardeerd voelen voor wat ze doen”, gaat hij verder. “Dat is belangrijk, want als ze dat gevoel niet hebben, zoeken ze ander werk. Maar de laatste jaren merk ik dat ook sociale verantwoordelijkheid en maatschappelijk betrokkenheid van groot belang zijn. Buiten de financiële arena steunen we veel goede doelen in Australië, terwijl we dat terugkoppelen naar onze eigen cultuur en onze gedeelde zingeving. Onze mensen mogen kiezen welke goede doelen we steunen. Dat is ons doel: zorgen voor een gemeenschap, en onze werknemers maken daar deel van uit.”

Hij wijst er echter ook op dat, hoe belangrijk die zingeving ook is voor inzet en productiviteit, het geen doel op zich mag zijn, maar een deel van alles wat een bedrijf doet.

“Gedurende de laatste twee jaar hebben we ons gedrag aangepast, veel gewerkt rond de extra voordelen voor werknemers en genderdiversiteit; zaken waar mensen momenteel belang aan hechten. Toyota is één van de meest geprezen bedrijven in Australië en daar willen mensen echt deel van uitmaken. Ons doel is om beter en beter te worden, want we kunnen het ons niet permitteren om op onze lauweren te rusten.”

Een belangrijke drijfveer

Zingeving zelf is niets nieuws, en sommige organisaties zullen denken dat ze zoiets gemakkelijk kunnen invoeren in hun mission statement. Aan de woorden sleutelen is echter geen oplossing. Het echte effect op de betrokkenheid is pas duidelijk wanneer zingeving deel uitmaakt van sleutelelementen van het bedrijfs-DNA, zoals waarden die een directe invloed hebben op de werknemerservaring.

Lee Cartwright, managing partner bij accountancybureau Mazars LLP, heeft een sterke visie op hoe de fundamenten van de bedrijfscultuur bol moet staan van zingeving.

“Verwijs om te beginnen niet naar je mensen als ‘het personeel’ ”, zegt hij. “Het woord impliceert machteloosheid, dat ze gewoon doen wat van hen gevraagd wordt. Ik noem hen collega’s, want de leden van mijn team zijn collega’s die naast mij werken aan een product, een strategie of project.”

Hij is er ook van overtuigd dat mensen zichzelf moeten kunnen zijn, als deel van hun gevoel van zingeving. “De beste beslissingen worden gemaakt door mensen die zichzelf zijn en niet door mensen die proberen te denken en zich te gedragen zoals ze denken dat anderen dat van hen verwachten. Moedig je collega’s aan om zichzelf te zijn, om voor zichzelf te denken, en dan zullen ze waarschijnlijk een betere oplossing vinden dan jij in je eentje.”

"THE BEST DECISIONS ARE MADE BY PEOPLE WHO ARE BEING THEMSELVES" - Lee Cartwright, Mazars

Ervoor zorgen dat mensen voelen dat ze kunnen beïnvloeden en veranderen is waarschijnlijk de beste manier om zingeving in te voeren op de werkvloer. Zoals Cartwright aanhaalt, kan senioriteit in een bedrijf een indicator zijn van talent en bekwaamheid, maar het is zeker geen maatstaf.

“Senioriteit is vaak een maatstaf voor iemands mogelijkheid om verandering door te voeren. Dat betekent dat die persoon de verantwoordelijkheid heeft om de stem te horen van hen die niet zoveel macht hebben om verandering teweeg te brengen”, aldus Cartwright. “Neem mensen mee in je beslissingsproces, definieer het probleem en de oplossingen; vraag een mening maar wees ook beslissend. En houd er rekening mee dat iedereen een slechte dag kan hebben, wanneer werk in de weg kan staan van andere levensuitdagingen. Verwacht nooit meer van je mensen dan het beste van zichzelf en aanvaard dat iets soms niet gebeurt zoals jij dat wilt. Sta mensen toe mens te zijn.”

Een gemeenschappelijke gevoel van zingeving aanmoedigen is een krachtige drijfveer van betrokkenheid. Werknemers die het doel van hun bedrijf begrijpen via de cultuur, visie en waarden zullen een hogere mate van zingeving ervaren. Dat zal motivatie, prestatie en loyaliteit op zijn beurt doen toenemen. En dat zal ten slotte zorgen voor meer productiviteit én succes op lange termijn voor een bedrijf.”